Duurzaam toerisme: we worden steeds vaker geconfronteerd met de uitdaging om ons steentje bij te dragen aan een beter milieu en een betere cultuur en natuur. Opletten met wat je koopt, wat je eet, wat je weggooit, waar je mee reist en ga zo maar door. Ook in de reiswereld kun je er op vertrouwen dat er hard wordt gewerkt aan de bewustwording van het milieu, de natuur en cultuur. Ecovriendelijk reizen, wordt dit ook wel genoemd.
Maar wat valt er onder duurzaam toerisme en wat wordt er precies mee bedoeld?
In dit blogartikel vertel ik je meer over duurzaam toerisme en geef ik je tips over hoe wij als toeristen ons steentje kunnen bijdragen aan de natuur en de lokale cultuur, en een beter milieu.
Inhoudsopgave
Disclaimer: Deze post bevat affiliatelinks. Wanneer jij een aankoop doet naar aanleiding van een link op mijn website, dan kan het zijn dat ik hier een klein bedrag aan verdien. Jij betaalt hier niets extra’s voor, maar je helpt mij hiermee wel om mijn blog draaiende te houden en gratis info te kunnen blijven verstrekken. Klik hier voor de volledige privacy policy.
Wat is duurzaam toerisme?
Duurzaam toerisme draait om het maken van keuzes die de negatieve impact op de plekken die we bezoeken minimaliseren, terwijl we nog steeds genieten van de unieke ervaringen die reizen ons biedt. Dit is niet alleen cruciaal voor het milieu, maar ook voor de welvaart en het welzijn van lokale gemeenschappen over de hele wereld.
Toerisme kan een aanzienlijke impact hebben op het milieu, van het verbruik van natuurlijke hulpbronnen tot vervuiling en schade aan ecosystemen. Duurzaam toerisme houdt in dat deze impact tot een minimum wordt beperkt. Dit kan betekenen dat je afval vermindert, water en energie bespaart, respect hebt voor de natuurlijke en culturele omgeving en kiest voor milieuvriendelijke vervoersopties.
Duurzaam toerisme bevordert ook het welzijn van lokale gemeenschappen. Het helpt om lokale economieën te stimuleren door banen te creëren en inkomsten te genereren. Het moedigt ook culturele uitwisseling en wederzijds begrip aan, wat zorgt voor een rijkere reiservaring.
Het speelt een belangrijke rol bij het behoud van natuurlijke en culturele erfgoederen. Door bewust te reizen, kunnen toeristen helpen om historische plaatsen, belangrijke monumenten en natuurlijke habitats te beschermen voor toekomstige generaties. Het kan bijvoorbeeld betekenen dat je kiest voor tours die bijdragen aan het behoud, of dat je accommodaties kiest die gebouwd zijn met respect voor de omgeving.
In ontwikkelingslanden kan duurzaam toerisme een krachtig instrument zijn voor economische groei. Het creëert banen, stimuleert lokale bedrijven en brengt geld in de economie. Bovendien kan duurzaam toerisme bijdragen aan de financiering van belangrijke conservatieprojecten en de bescherming van biodiversiteit.
Duurzaam toerisme is dus een win-win situatie. Het biedt jou als reiziger een rijkere en meer authentieke ervaring, terwijl het de bestemming die je bezoekt beschermt en verbetert.
Ecovriendelijke vervoersopties
Transport is een van de grootste uitdagingen in de strijd tegen klimaatverandering. Maar transport is ook groot onderdeel van toerisme en draagt aanzienlijk bij aan de ecologische voetafdruk van de reisindustrie. Daarom is duurzaam transport een belangrijke factor bij het bevorderen van duurzaam toerisme. Voor de ecobewuste reiziger zijn er genoeg groene transportopties die minder impact hebben op het milieu.
Directe vluchten
Is vliegen onvermijdelijk, kies dan zoveel mogelijk voor directe vluchten. Vliegtuigen verbruiken namelijk de meeste brandstof tijdens het opstijgen en landen. Alhoewel een directe vlucht soms wat duurder is, veroorzaken ze aanzienlijk minder CO2-uitstoot dan vluchten met meerdere aansluitingen.
Treinreizen
Treinen zijn een van de meest milieuvriendelijke manieren om te reizen, vooral over korte tot middellange afstanden. Ze produceren veel minder CO2-uitstoot per passagier per kilometer dan auto’s of vliegtuigen.
Openbaar vervoer
Ook op de plaats van bestemming is het gebruik van openbaar vervoer een geweldige manier om je steentje bij te dragen aan een beter milieu. Bussen, trams en metro’s zijn efficiënt in termen van brandstofverbruik en kunnen veel mensen tegelijk vervoeren.
Fietsen en wandelen
Voor korte afstanden is er geen betere optie dan wandelen of fietsen. Het is niet alleen volledig emissievrij, het is ook een geweldige manier om een nieuwe plek te verkennen en te ervaren.
Elektrische auto
Als je toch een auto wilt huren, kies dan voor een elektrische auto. Alhoewel de productie van een elektrische auto en de opwekking van elektriciteit nog steeds een impact hebben, zijn ze tijdens het gebruik veel minder vervuilend dan hun benzine- of dieselvariant.
Carpoolen
Wanneer je met meerdere mensen reist, overweeg dan om een auto te delen in plaats van ieder zijn eigen auto te gebruiken. Er zijn ook veel apps die gedeelde ritten aanbieden, wat kan helpen om het aantal auto’s op de weg te verminderen.
Duurzame accommodaties
‘Groene’ hotels en accommodaties zijn in opkomst. Deze faciliteiten hebben zich gecommitteerd aan energie-efficiëntie, waterbesparing, afvalvermindering en andere duurzaamheidsinitiatieven.
Ecologische certificering
Verschillende reisorganisaties bieden certificeringen aan hotels en andere accommodaties die voldoen aan die bepaalde duurzaamheidscriteria. Green Globe, LEED, EcoStay en Travelife zijn een aantal voorbeelden van zulke certificeringen, maar ook Green Key, het EU Ecolabel en de Rainforest Aliance zijn labels voor erkenning van duurzaamheid.
Energiebeleid
Veel duurzame accommodaties maken gebruik van hernieuwbare energie, zoals zonne- of windenergie. Ze kunnen ook maatregelen nemen om energie te besparen, zoals energiezuinige verlichting, goede isolatie en het aanmoedigen van gasten om hun handdoeken en lakens minder vaak te laten wassen.
Waterbeleid
Waterbesparing is een belangrijk aspect van duurzaam toerisme. Zoek naar accommodaties die waterbesparende apparaten gebruiken, zoals toiletten met een laag spoelvolume, waterbesparende douchekoppen en sensorkranen. Sommige accommodaties hergebruiken ook grijs water (dit is afvalwater van douches en wastafels) voor het besproeien van tuinen.
Afvalbeleid
Duurzame accommodaties hebben vaak uitgebreide recyclingprogramma’s en streven ernaar om hun afvalproductie tot een minimum te beperken. Zo kunnen ze ook compostprogramma’s hebben en voedselverspilling tegengaan door restjes te doneren of composteren.
Ondersteuning van de lokale gemeenschap
Veel duurzame accommodaties zijn actief betrokken bij hun lokale gemeenschap. Dit kan betekenen dat ze lokaal geproduceerd voedsel en producten gebruiken, lokale kunstenaars en ambachtslieden ondersteunen en banen bieden aan lokale bewoners.
Kleinschalige accommodaties
Kleine hotels, bed-and-breakfasts of zelfs huisuitwisselingen kunnen een duurzamer alternatief zijn voor grote hotelketens. Ze hebben vaak minder impact op het milieu en kunnen een meer authentieke en lokale ervaring bieden.
Door bewust te kiezen voor duurzame accommodaties, kun je helpen om de impact van je reis op het milieu te verminderen en tegelijkertijd de lokale economie te ondersteunen. Het is een simpele manier om je reiservaring te verrijken en een positief verschil te maken in de wereld.
Duurzame reisorganisaties
Er zijn diverse Nederlandse reisorganisaties die meehelpen aan het minimaliseren van de impact op het milieu en het ondersteunen van de lokale gemeenschappen.
- Better Places
Better Places is een Nederlandse reisorganisatie die op maat gemaakte reizen aanbiedt. Ze leggen onder andere veel nadruk op verantwoord reizen, rechtstreeks contact met de lokale bevolking en dierenwelzijn. Ze zijn gecertificeerd door Travelife, een certificeringsorganisatie voor duurzaam toerisme. - SNP Natuurreizen
SNP Natuurreizen is de grootste specialist in Nederland op het gebied van actieve en duurzame natuurreizen. Ze zijn onderdeel van de ANWB en bieden wandel-, fiets- en kanotochten, maar ook rondreizen en safari’s aan. In 2019 ontvingen zij de Sustainable Travel Award (de nationale duurzaamheidsprijs in de Nederlandse reissector). Ook zij zijn gecertificeerd door Travelife. - Koning Aap
Koning Aap biedt avontuurlijke en duurzame reizen naar bijzondere bestemmingen aan. Ze streven ernaar om zoveel mogelijk bij te dragen aan de welvaart van de lokale bevolking en het behoud van natuur en cultuur: “Minimale klimaatimpact, maximale positieve impact”. Koning Aap is gecertificeerd door Travelife. - Djoser
Djoser combineert de voordelen van een groepsreis met individuele vrijheid. Ze zijn er op gericht om respectvol om te gaan met lokale culturen en het milieu en proberen de negatieve aspecten van het toerisme zoveel mogelijk te beperken. Djoser werkt samen met Unicef en is tevens gecertificeerd door Travelife. - Sawadee Reizen
Sawadee organiseert avontuurlijke groepsreizen voor verschillende groepen (singles, familiereizen, 22-35ers, internationaal gezelschap) met veel aandacht voor natuur en cultuur. Ze streven ernaar hun reizen zo duurzaam mogelijk te maken en hebben een beleid voor verantwoord toerisme. Sawadee Reizen is ook gecertificeerd door Travelife.
Travelife is een internationaal toonaangevend management- en certificeringsprogramma voor reisorganisaties en accommodaties die duurzaam willen ondernemen. Het Travelife Duurzaamheidsprogramma werd in 2007 opgericht en promoot een duurzame bedrijfsvoering in de reisbranche.
Ook reisorganisaties zoals ANWB Reizen, Sunweb, Special Traffic en De Jong Intra Vakanties zijn gecertificeerd door Travelife.
Respect voor lokale cultuur en natuur
Duurzaam reizen betekent dat je respect hebt voor de cultuur en de natuur van de plekken die je bezoekt. Maar hoe kun je als toerist respect tonen voor de lokale cultuur en natuur? Dat kan onder andere door je te houden aan de plaatselijke gebruiken en regels, het niet verstoren van wilde dieren en het vermijden van activiteiten die schadelijk zijn voor het milieu. Maar er zijn nog meer mogelijkheden hoe je kunt bijdragen aan de bescherming van cultuur en natuur.
Onderzoek lokale gebruiken en tradities
Door jezelf van te voren te informeren over de lokale cultuur en tradities, toon je respect voor de mensen die je bezoekt en verminder je de kans op onbedoelde beledigingen. Dit kan ook gaan over kledingvoorschriften, beleefdheidsnormen en bijvoorbeeld religie.
Respecteer het natuurlijk erfgoed
Daarmee wordt bedoeld dat je het verstoren van wilde dieren en planten vermijdt. Blijf ook op de aangegeven paden tijdens het wandelen of trekken, voed geen dieren en neem niets mee uit natuurgebieden. Houd er dus rekening mee dat sommige activiteiten zoals quadrijden of jetskiën schadelijk zijn voor het milieu.
Ondersteun de lokale economie
Koop bijvoorbeeld producten en diensten van lokale bedrijven en ambachtslieden. Het ondersteunt niet alleen de lokale economie, maar vermindert ook de koolstofvoetdruk van je reis. Het geld dat je er aan uitgeeft, gaat weer terug naar de lokale gemeenschap.
Voorzichtig zijn met fotografie
Vraag altijd toestemming voordat je foto’s en filmpjes maakt van mensen, vooral in cultureel gevoelige situaties. Respecteer ook de regels rondom fotografie op religieuze of historische plekken.
‘Leave no trace’ principe
Eenvoudig gezegd houdt dit in dat je geen afval achterlaat, geen onnodige sporen achterlaat en over het algemeen de plaats die je bezoekt, in dezelfde staat achterlaat als je het aantrof. Afvalvermindering is een essentieel onderdeel van duurzaam toerisme. Vermijd wegwerpartikelen, neem herbruikbare waterflessen en boodschappentassen mee en recycle waar mogelijk.
Duurzame activiteiten
Kies voor activiteiten die de lokale cultuur en natuur ondersteunen en beschermen. Veel organisaties doen mee aan dit soort activiteiten zoals begeleide natuurwandelingen, culturele workshops en vrijwilligerswerk.
Verantwoordelijke reisorganisaties
Zoals je al hebt gelezen, zijn dat onder andere reisorganisaties zoals Koning Aap, Sawadee Reizen en Djoser. Als je een reis boekt via een reisorganisatie, kies dan voor een organisatie die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. Zij werken bijvoorbeeld met lokale gidsen, bieden milieuvriendelijke accommodaties en transportmogelijkheden aan en zetten zich in voor de bescherming van de natuur en lokale cultuur.
Het belang van lokale producten
Het kopen van lokaal gemaakte producten en diensten kan bijdragen aan de lokale economie en gemeenschap. Het is een krachtige manier om duurzaam toerisme te ondersteunen.
Ondersteun de lokale economie
Als je lokaal geproduceerde producten koopt, gaat je geld rechtstreeks naar de lokale gemeenschap in plaats van naar grote multinationals. Dit kan de lokale bevolking helpen om banen te behouden en te creëren en het stimuleert de economische groei in de regio.
Bevorder culturele diversiteit
Door lokale producten en diensten te kopen, kun je traditionele ambachten ondersteunen die anders misschien verloren zouden gaan. Dit draagt bij tot het behoud van culturele diversiteit en geeft reizigers een uniek inzicht in de lokale cultuur.
Verminderde milieu-impact
Lokaal geproduceerde producten hebben meestal een kleinere koolstofvoetafdruk dan geïmporteerde producten, omdat er minder transport nodig is. Dit helpt om de impact van je reis op het milieu te verminderen.
Ondersteun duurzame landbouwpraktijken
Als je lokaal geproduceerd voedsel koopt, steun je vaak de kleine boeren die duurzame landbouwpraktijken toepassen. Dit helpt om de biodiversiteit te behouden en de impact van landbouw op het milieu te verminderen.
Verrijking van je reiservaring
Door het kopen van lokaal geproduceerde producten en diensten verrijk je je reiservaring. Je krijgt namelijk de kans om unieke producten te ontdekken, nieuwe smaken te proeven, en de mensen en verhalen achter de producten te leren kennen.
Stimuleer eerlijke handel
Veel lokale ambachtslieden worden eerlijk betaald voor hun werk, wat niet altijd het geval is bij massaproductie. Door hun producten te kopen, draag je bij aan een eerlijkere wereldhandel.
Door lokaal te kopen tijdens je reis, kun je dus een positief verschil maken voor de mensen, de cultuur en het milieu van de plaatsen die je bezoekt. Het is een eenvoudige en effectieve manier om bij te dragen aan duurzaam toerisme.
Verminderen van afval tijdens je reis
Ook het verminderen van afval tijdens reis is een belangrijk aspect van duurzaam toerisme.
Herbruikbare waterfles
In plaats van elke keer een plastic flesje met water te kopen als je dorst hebt, kun je een herbruikbare waterfles meenemen en deze vullen wanneer je maar wilt. Dit bespaart niet alleen geld, maar vermindert ook de hoeveelheid plastic afval die je produceert. Let er wel op dat in sommige landen het kraanwater niet veilig is om van te drinken. In dat geval kun je een fles met ingebouwde filter overwegen of koop een jerrycan water en vul daarmee je herbruikbare waterfles voordat je die dag op pad gaat.
Herbruikbare boodschappentas
Hetzelfde geldt voor je boodschappentas. In plaats van elke keer dat je boodschappen doet een nieuwe plastic tas te kopen, kun je een herbruikbare boodschappentas meenemen. Ze zijn licht en gemakkelijk in te pakken, en kunnen een groot verschil maken in de hoeveelheid afval die je produceert.
Vermijd wegwerpplastic
Vermijd als het mogelijk is zoveel mogelijk wegwerpplastic. Denk bijvoorbeeld aan rietjes, bestek, borden, etc. Als je uit eten gaat, vraag dan niet om een rietje in je drankje en als je op straat eet, overweeg dan om je eigen herbruikbare bestek en bord mee te nemen.
Koop lokale, verse producten
Het kopen van lokale producten betekent over het algemeen minder verpakking en minder afval. Daarnaast is het vaak verser en smaakvoller. Daarnaast is het niet alleen een geweldige manier om de lokale cultuur te ervaren, het is ook beter voor het milieu. Het betekent minder voedselkilometers, wat leidt tot minder CO2-uitstoot en het ondersteunt de lokale boeren en producenten.
Er zijn wel een paar aspecten waar je op moet letten als het gaat over de voedselveiligheid. Om er voor te zorgen dat je lokaal maar veilig eet:
- Kies drukbezochte eetgelegenheden
Eén van de beste indicaties dat er goed en veilig eten is, is een drukke eetgelegenheid. Zijn er veel mensen en vooral ook locals, dan is de kans groter dat het eten vers is en regelmatig wordt vervangen. - Let op hygiëne
Kijk naar de algemene netheid van een eetgelegenheid. Zijn de tafels schoon, dragen de medewerkers die het voedsel bereiden handschoenen of wassen ze hun handen regelmatig? - Eet gekookt voedsel
Gekookt of gebakken voedsel is meestal een veiligere keuze dan rauw voedsel, omdat koken de bacteriën doodt. - Drink veilig water
In sommige landen is het kraanwater niet veilig om te drinken. Zorg ervoor dat je gebotteld water drinkt of water dat is gezuiverd met een betrouwbaar zuiveringssysteem. - Volg lokale aanbevelingen
Vraag lokale bewoners, zoals je gids of hotelmedewerkers, naar hun favoriete plekken om te eten. Ze kunnen je vaak wijzen op geweldige lokale eetgelegenheden waar het eten veilig en heerlijk is. - Gebruik een betrouwbare reisgids
Reisgidsen, zowel gedrukte als online, geven vaak goede aanbevelingen voor plaatsen om te eten. Ze zullen ook vaak aangeven of bepaalde plekken betrouwbaar en hygiënisch zijn.
Herbruikbare toiletartikelen
In plaats van je grote fles shampoo en douchegel mee te nemen, kun je met gemak herbruikbare flesjes kopen en deze vullen met je favoriete producten van thuis. Je kunt ook overwegen om een douche- en shampoo bar mee te nemen, die vaak minder verpakkingsmateriaal bevatten en weinig ruimte innemen in je koffer.
Recycle
Als je toch afval produceert, zorg er dan voor dat je het recyclet als dat mogelijk is. Zoek uit hoe het recyclingsysteem werkt op de plaats waar je verblijft, en sorteer je afval.
Pas op met souvenirs
Veel souvenirs zijn gemaakt van niet-duurzame materialen en worden geproduceerd onder omstandigheden die niet goed zijn voor het milieu of de lokale bevolking. Overweeg in plaats daarvan souvenirs te kopen die gemaakt zijn van duurzame materialen en die de lokale ambacht en cultuur ondersteunen.
Als je je bezighoudt met deze punten, kun je de hoeveelheid afval die je tijdens een reis produceert, aanzienlijk verminderen. Zo draag je je steentje bij aan de bescherming van prachtige plaatsen en zorg je ervoor dat toekomstige generaties er ook van kunnen genieten.
Carbon offsetting
Carbon offsetting houdt in dat je de mogelijkheden benut om de CO2-uitstoot te compenseren door bij te dragen aan projecten die koolstofdioxide uit de atmosfeer verwijderen of verminderen. Deze projecten kunnen variëren van het planten van bomen die CO2 absorberen terwijl ze groeien, tot investeringen in hernieuwbare energie om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen.
Belangrijk om te begrijpen is dat je door het compenseren van CO2-uitstoot niet minder CO2 uitstoot tijdens je reis. In plaats daarvan betekent het dat de CO2 die je uitstoot wordt gecompenseerd door ergens anders een gelijke hoeveelheid CO2 te verminderen of verwijderen.
Als je overweegt om de CO2-uitstoot van je reis te compenseren, houd dan rekening met de volgende punten:
- Kies betrouwbare projecten
Niet alle CO2-compensatieprojecten zijn hetzelfde. Sommige projecten kunnen effectiever zijn dan anderen in het verminderen van CO2, en sommige projecten kunnen beter worden gemonitord om ervoor te zorgen dat ze daadwerkelijk de beloofde resultaten opleveren. Zoek naar projecten die gecertificeerd zijn door vertrouwde organisaties zoals de Gold Standard of de Verified Carbon Standard. - Overweeg de totale CO2-uitstoot van je reis
Het is niet alleen de vlucht die CO2 uitstoot. Ook het vervoer ter plaatse, de accommodatie en de maaltijden dragen bij aan de totale CO2-uitstoot van je reis. Probeer zoveel mogelijk een beeld te krijgen van de uitstoot tijdens je reis voordat je besluit hoeveel je wilt compenseren. - Compensatie is niet de enige oplossing
Hoewel het compenseren van CO2-uitstoot heel nuttig kan zijn, is het niet de enige oplossing voor het probleem van klimaatverandering. Het ook belangrijk om te proberen je totale CO2-uitstoot te verminderen, bijvoorbeeld door te kiezen voor duurzamere vormen van vervoer, door minder afval te produceren en door energie-efficiënter te zijn.
Dierenwelzijn
Een deel van duurzaam toerisme is ook het zorg dragen voor dierenwelzijn. Dit betekent dat je geen activiteiten onderneemt die schadelijk zijn voor dieren, zoals ritjes op de rug van een olifant, bezoeken aan parken waar dieren in gevangenschap worden gehouden onder slechte omstandigheden, of het kopen van souvenirs die gemaakt zijn van dierlijke producten.
Het betekent ook dat je de lokale fauna respecteert door ze op afstand te houden en hun natuurlijke gedrag niet verstoort. Daarnaast kun je initiatieven ondersteunen die bijdragen aan het welzijn en de conservatie van de dieren. Zo draag je bij aan de bescherming van de biodiversiteit en help je lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van het toerisme voor hun levensonderhoud.
Waterbesparing
Water is een kostbare hulpbron, en op veel plaatsen in de wereld is het schaars. Door bewust om te gaan met waterverbruik tijdens het reizen, door bijvoorbeeld korter te douchen en handdoeken meerdere keren te gebruiken, kun je als reiziger een bijdrage leveren aan de duurzaamheid.
Daarnaast is het belangrijk om te kiezen voor accommodaties die actief waterbesparingsmaatregelen implementeren, zoals regenwateropvang en hergebruik van grijs water. Zo draag je bij aan de bescherming van deze kostbare hulpbron en help je de lokale gemeenschappen die vaak beperkte toegang tot schoon water hebben.
Tot slot
Duurzaam reizen is een bewuste keuze om respectvol om te gaan met de wereld om ons heen. Het betekent het waarderen van de diversiteit van onze planeet – in mensen, culturen en ecosystemen – en het nemen van stappen om deze te beschermen en te behouden voor toekomstige generaties. Dus waar je volgende avontuur ook heen gaat, reis met respect en maak van elke reis een reis die telt. Voor jezelf en voor de wereld!
Lees ook: “de beste checklist kampeervakantie” en ontvang de gratis checklist!
Lees ook: “Magische momenten: 10x de leukste kindvriendelijke campings in Nederland“
Lees ook: “De Hobby Beachy, de leukste en beste caravan die er bestaat!“
Lees ook: “De beste deal met vakantievergelijkers“